مقدمه
سرمازدگی دیررس بهاره یکی از مهمترین تهدیدهای کشاورزی ایران است که بهویژه در محصولات باغی مانند انار، انگور، سیب، پسته، مرکبات و گیاهان هستهدار خسارتهای سنگینی وارد میکند. کاهش دما در زمان شکوفهدهی یا تشکیل میوه میتواند باعث ریزش گلها، توقف رشد جوانهها و کاهش عملکرد نهایی محصول شود.
مدیریت تغذیهای صحیح و استفاده از ترکیبات مقاومساز میتواند نقش کلیدی در کاهش اثرات سرمازدگی داشته باشد. در این مقاله به راهکارهای علمی و کاربردی برای افزایش مقاومت گیاه در برابر سرمازدگی دیررس بهاره میپردازیم و ارتباط آن را با سایر موضوعات مهم مانند کنترل سفیدک پودری، کنترل بیماریهای قارچی ریشه، مبارزه با کنه تارعنکبوتی، مدیریت شوری خاک و برنامه غذایی مقابله با گرمازدگی تابستانه بررسی خواهیم کرد. همچنین به موضوع مکمل مزایای استفاده از اسیدآمینه در کاهش تنشهای محیطی گیاه اشاره میکنیم.
اثرات سرمازدگی دیررس بهاره بر گیاه
- ریزش گلها و کاهش تشکیل میوه
- توقف رشد جوانهها و کاهش باردهی در سال بعد
- کاهش کیفیت میوه (اندازه، رنگ و طعم)
- افزایش حساسیت گیاه به بیماریهای قارچی و آفات
راهکارهای افزایش مقاومت گیاه در برابر سرمازدگی
۱. استفاده از ترکیبات تغذیهای و مقاومساز
- FRUIT SEEP (فروت سیپ): با افزایش درصد تبدیل گل به میوه و جلوگیری از ریزش گل، مقاومت گیاه در برابر سرمای بهاره افزایش مییابد. این محصول برای سیب، انگور، انار و گیاهان هستهدار بسیار مؤثر است.
- GOLD AMIN (کود آمینواسیدی): با افزایش فتوسنتز و کاهش اثرات تنش، موجب تقویت گیاه و کاهش حساسیت آن به سرما میشود.
- AMIN ALGA (کود جلبک دریایی): با داشتن هورمونهای رشد و ترکیبات اسمولیت، مقاومت گیاه در برابر سرما و یخزدگی افزایش مییابد.
۲. تقویت دیواره سلولی و افزایش مقاومت
- SILI K SEEP (سیلیکات پتاسیم): با افزایش میزان سیلیسیم در دیواره سلولی، مقاومت گیاه در برابر سرما و یخزدگی افزایش مییابد. این محصول برای پسته، انار، انگور و مرکبات توصیه میشود.
- PK SEEP (فسفیت پتاسیم): علاوه بر تغذیه گیاه، خاصیت مقاومسازی سیستمیک دارد و با تحریک تولید ترکیبات دفاعی طبیعی، توان گیاه را در برابر سرما و بیماریهای قارچی افزایش میدهد.
۳. اصلاح خاک و افزایش جذب عناصر غذایی
- HUME SEEP (هیومیک اسید): با بهبود ساختمان خاک و افزایش فعالیت میکروارگانیسمها، جذب عناصر غذایی در شرایط سرما بهتر انجام میشود.
- ORGO SEEP (کود مایع آلی): با داشتن ماده آلی بالا، خاکهای فقیر را غنی کرده و شرایط را برای رشد بهتر ریشه فراهم میکند.
۴. مدیریت تغذیه با NPKهای تخصصی
- استفاده از NPKهای پتاس بالا (مانند 12-12-36) در مراحل شکوفهدهی و تشکیل میوه، باعث افزایش ضخامت کوتیکول برگ و کاهش حساسیت گیاه به سرما میشود.
- ترکیبات NPK موازنه (20-20-20) نیز در مراحل رشد رویشی و زایشی به حفظ تعادل غذایی کمک میکنند.
۵. مدیریت زراعی و پیشگیری
- انتخاب ارقام مقاوم به سرما
- استفاده از سیستمهای آبیاری قطرهای فضای باز یا هیدروپونیک برای کاهش تنشهای محیطی
- محلولپاشی ترکیبات مقاومساز در ساعات خنک روز
- رعایت تناوب کشت و مدیریت نهالستانها برای کاهش خسارت
ارتباط با سایر موضوعات
- همانطور که در مقاله «کنترل سفیدک پودری در محصولات باغی با راهکارهای کمعارضه» اشاره شد، ضعف گیاه ناشی از سرما میتواند حساسیت آن به بیماریهای قارچی برگی را افزایش دهد.
- در مقاله «کنترل عوامل بیماریزای قارچی در ریشه با روشهای نوین» توضیح داده شد که ریشه سالم و قوی پایهای برای مقاومت گیاه در برابر سرماست.
- همچنین، در مقاله «نحوه صحیح مبارزه با کنه تارعنکبوتی در محصولات زراعی» بیان شد که آفات مکنده در شرایط تنش محیطی شدت بیشتری مییابند.
- موضوعات مرتبط دیگر مانند چگونه با تنش شوری خاک مقابله کنیم و برنامه غذایی مقابله با گرمازدگی تابستانه نیز مکمل مدیریت سرمازدگی هستند.
- در نهایت، مزایای استفاده از اسیدآمینه در کاهش تنشهای محیطی گیاه نشان میدهد که ترکیبات آمینواسیدی میتوانند نقش کلیدی در کاهش اثرات سرما داشته باشند.
جمعبندی
افزایش مقاومت گیاه در برابر سرمازدگی دیررس بهاره نیازمند رویکردی تلفیقی است: استفاده از کودهای تخصصی مانند FRUIT SEEP، GOLD AMIN، AMIN ALGA، SILI K SEEP و PK SEEP، اصلاح خاک با هیومیک و ترکیبات آلی، مدیریت تغذیه با NPKهای تخصصی و رعایت اصول زراعی و آبیاری.
برند حیات سبز سبحان با شعار «رمز بیمرز رویش» در کنار کشاورزان است تا با دانش روز و محصولات ایمن، کشاورزی ایران را به سمت پایداری و بهرهوری بیشتر هدایت کند.
انار 
انگور 
برنج 
بروکلی 
پسته 
توت فرنگی 
خیار 
سبزیجات 
سیب 
کلزا 
گندم 
گوجه فرنگی 
گیاهان دارویی 
مرکبات 
میوه های هسته دار 
شوری پذیری 
غرق آبی 
قطره ای فضای باز 
گلخانه 
محلول پاشی 
نهالستان و نشا 
هیدروپونیک 
