مقدمه
روی (Zinc) یکی از ریزمغذیهای کلیدی در کشاورزی است که نقش آن فراتر از یک عنصر ساده است. این عنصر در فرآیندهای حیاتی مانند سنتز پروتئین، تولید هورمونهای رشد و تقسیم سلولی نقش دارد. کمبود روی در محصولات باغی بهویژه مرکبات و درختان هستهدار به سرعت خود را نشان میدهد و اگر به موقع مدیریت نشود، میتواند عملکرد و کیفیت محصول را به شدت کاهش دهد.
همانطور که در مقاله «اهمیت روی در کشاورزی: فراتر از یک ریزمغذی ساده» اشاره شد، روی نهتنها برای رشد گیاه ضروری است، بلکه در افزایش مقاومت گیاه در برابر تنشهای محیطی نیز نقش دارد. در این مقاله به بررسی علائم کمبود روی در مرکبات و درختان هستهدار میپردازیم و ارتباط آن را با سایر موضوعات مهم مانند نقش سولفات روی در افزایش تناژ محصولات زراعی، کمبود منیزیم در محصولات حساس، و انتخاب صحیح کودهای منیزیمی بررسی خواهیم کرد.
۱. علائم کمبود روی در مرکبات
- برگهای ریز و جارویی: برگها کوچک شده و بهصورت دستهای یا جارویی روی شاخهها ظاهر میشوند.
- کاهش رشد شاخهها و ضعف عمومی درخت.
- کاهش گلدهی و تشکیل میوه.
- کاهش کیفیت میوهها از نظر رنگ، طعم و ماندگاری.
- این علائم در مقاله «علائم کمبود روی در مرکبات و درختان هستهدار» بهعنوان نشانههای اصلی ذکر شدهاند.
۲. علائم کمبود روی در درختان هستهدار
- برگهای جدید کوچک و شکننده میشوند.
- کاهش رشد جوانهها و توقف رشد شاخهها.
- کاهش عملکرد و کیفیت میوههایی مانند سیب، هلو، زردآلو و گیلاس.
- ارتباط مستقیم با مقاله «نقش سولفات روی در افزایش تناژ و کیفیت محصولات زراعی» دارد، زیرا تأمین روی کافی میتواند این مشکلات را برطرف کند.
۳. عوامل تشدیدکننده کمبود روی
- خاکهای آهکی و قلیایی که جذب روی را کاهش میدهند.
- مصرف بیش از حد فسفر که مانع جذب روی میشود.
- شرایط شوری خاک که رقابت یونها را افزایش میدهد (ارجاع به مقاله «چگونه با تنش شوری خاک مقابله کنیم»).
- ضعف عمومی گیاه ناشی از کمبود سایر عناصر مانند منیزیم (ارجاع به مقاله «علائم کمبود منیزیم در گوجه فرنگی و خیار»).
۴. مدیریت و درمان کمبود روی
- محلولپاشی سولفات روی در مراحل حساس رشد.
- استفاده از کودهای حاوی روی در برنامه غذایی متعادل.
- مقاله «نقش سولفات روی در افزایش تناژ و کیفیت محصولات زراعی» نشان میدهد که مصرف این کود علاوه بر رفع کمبود روی، موجب افزایش عملکرد و کیفیت محصول میشود.
- توجه به تعادل عناصر غذایی؛ همانطور که در مقاله «تفاوت سولفات منیزیم و نیترات منیزیم» توضیح داده شد، انتخاب صحیح کودها اهمیت زیادی در مدیریت همزمان کمبودها دارد.
۵. محصولات حساس به کمبود روی
- مرکبات: پرتقال، نارنگی، لیمو.
- درختان هستهدار: سیب، هلو، زردآلو، گیلاس.
- محصولات زراعی: گندم، برنج، ذرت.
- سبزیجات و صیفیجات: گوجه، خیار، کلم بروکلی.
جمعبندی
کمبود روی در مرکبات و درختان هستهدار با علائم مشخصی مانند برگهای ریز و جارویی ظاهر میشود و اگر به موقع مدیریت نشود، میتواند عملکرد و کیفیت محصول را کاهش دهد. استفاده از کودهای حاوی روی مانند سولفات روی، مدیریت صحیح تغذیه و توجه به شرایط خاک، راهکارهای پایدار برای کشاورزان هستند.
برند حیات سبز سبحان با شعار «رمز بیمرز رویش» همراه همیشگی کشاورزان است تا با دانش روز و راهکارهای علمی، کشاورزی ایران را به سمت پایداری و بهرهوری بیشتر هدایت کند.
انار 
انگور 
برنج 
پسته 
توت فرنگی 
چغندر 
خیار 
سبزیجات 
سیب 
سیب زمینی 
کاهو و کلم 
گندم 
گوجه فرنگی 
مرکبات 
میوه های هسته دار 
شوری پذیری 
غرق آبی 
قطره ای فضای باز 
گلخانه 
محلول پاشی 
نهالستان و نشا 
هیدروپونیک 
